PROFILAKTYKA TO ZAPOBIEGANIE PROBLEMOM ZANIM ONE WYSTĄPIĄ

Profilaktyka negatywna:

• działalność defensywna
• negatywny przekaz „nie rób tego” „unikaj tamtego”
• punktem wyjścia są czynniki ryzyka
• dąży do eliminowania czynników ryzyka

Profilaktyka pozytywna:

• działalność ofensywna
• wzmacnianie umiejętności i innych zasobów
• punktem wyjścia jest teoria zachowań problemowych, przywiązania, społecznego uczenia się, koncepcja resilience i salutogenezy
• dąży do równoważenia wpływów czynników ryzyka i czynników chroniących
• propaguje rozwiązania systemowe

Koncepcja "resilience" wyjaśnia fenomen, jakim jest dobre funkcjonowanie jednostki mimo niekorzystnych warunków życia, przeciwności losu lub traumatycznych doświadczeń. Zrodziła się ona z obserwacji dzieci, które wzrastały w bardzo trudnych warunkach. W języku polskim "resilience" oznacza: elastyczność, sprężystość, prężność, odporność, a także regenerację sił. Żadne z tych słów nie ujmuje jednak całokształtu procesów i mechanizmów, które są opisywane tym terminem. Koncepcja "resilience" jest próbą odpowiedzi na intrygujące pytanie, dlaczego niektórzy ludzie są w stanie poradzić sobie z bardzo trudną sytuacją życiową, która u innych powoduje poddanie się i utratę nadziei?

W literaturze przedmiotu wyróżnia się trzy rodzaje sytuacji, do których termin "resilience" ma zastosowanie. Pierwsza dotyczy znacznie lepszego funkcjonowania jednostki niż można się było tego spodziewać na podstawie wiedzy o czynnikach ryzyka, które ją obciążają. Przykładem jest dobrze radzące sobie dziecko, którego rodzice żyją na skraju ubóstwa a jedno z nich cierpi na chorobę psychiczną. Druga sytuacja to utrzymywanie się dobrego funkcjonowania jednostki mimo wystąpienia stresujących doświadczeń. Takim stresującym doświadczeniem dla nastolatka jest np. podjęcie przez rodziców decyzji o rozwodzie. Trzecia sytuacja to możliwość powrotu do zdrowia i równowagi po traumatycznych wydarzeniach. W tej grupie mogłyby znaleźć się np. te młode osoby, które wróciły do równowagi po urazie psychicznym związanym z przemocą lub wypadkiem. Czasami termin "resilience" używany jest również jako umiejętność "odbijania się od dna". (...)

Działania profilaktyczne prowadzone są przez odpowiednich realizatorów:

• w profilaktyce uniwersalnej realizatorami programów są przede wszystkim nauczyciele wspierani przez psychologów, pedagogów szkolnych
• w profilaktyce selektywnej realizatorami działań są przede wszystkim socjoterapeuci, trenerzy
• w profilaktyce wskazującej realizatorami programów są lekarze specjaliści, psychologowie, psychoterapeuci, rehabilitanci, pracownicy socjalni, specjaliści z zakresu resocjalizacji itp.

Stąd warto zapobiegać by chronić dziecko i rodzinę.

Najlepszym wyborem jest terapeuta zdrowotny, który jest specjalistą wielu dziedzin łączących holistyczną idee zdrowia. To szansa dla zmiany w myśl idei „resilience”.